Η τραγική ιστορία της 4χρονης Άννυ επανέφερε στο προσκήνιο με τον πιο τραγικό τρόπο τα φαινόμενα κακοποίησης παιδιών που κρύβονται επιμελώς πίσω από τις ερμητικά κλειστές πόρτες διαμερισμάτων με αυτήκοους και συχνά αυτόπτεις μάρτυρες την ίδια την γειτονιά που συνηθίζει να κουνά συγκαταβατικά το κεφάλι και να προσπερνά το γεγόνος μέχρι τη στιγμή που θα συμβεί η τραγωδία.
Μια τέτοια τραγική ιστορία που συνέβη πριν λίγα χρόνια στην Αμερική αποτέλεσε το εφαλτήριο της δημιουργίας της Εταιρίας Κατά της Κακοποίησης του Παιδιού Ελίζα.
Ας ξετυλίξουμε μαζί το κουβάρι αυτής της ιστορίας και ας γνωρίσουμε την Μαρίνα Καρέλλα που όρθωσε το ανάστημά της και με τη βοήθεια του συζύγου της Μισέλ ντε Γκρες, οι οποίοι είχαν αναλάβει την οικονομική στήριξη της Ελίζας στην Αμερική, ηγείται της πρωτοβουλίας για την ίδρυση του μη-κερδοσκοπικού σωματείου ΕΛΙΖΑ, με στόχο να συμβάλλει στην προστασία των παραμελημένων και κακοποιημένων παιδιών.
Γράφει χαρακτηριστικά στο site της εταιρίας κατά της κακοποίησης τους παιδιού: Ελίζα (eliza.org.gr), η κόρη του Mισέλ ντε Γκρες και της Μαρίνας Καρέλλα, Oλγα.
Nέα Υόρκη 1995:
Οι γονείς μου ήταν εγκατεστημένοι στην Αμερική 15 χρόνια, όταν τους πλησίασε μια κοινωνική λειτουργός και τους παρακάλεσε να αναλάβουν την οικονομική στήριξη ενός άπορου μικρού κοριτσιού. Στην αρχή, το κοριτσάκι, η Ελίζα, ζούσε με τη ναρκομανή μητέρα της, αλλά όταν ολοκληρώθηκε το διαζύγιο των γονέων της, η επιμέλεια της Ελίζας δόθηκε στον πατέρα της. Με τη φροντίδα του, η Ελίζα άνθισε. Πήγαινε τακτικά στο σχολείο και η ζωή της εξελισσόταν φυσιολογικά. Δύο χρόνια αργότερα ο πατέρας πεθαίνει. Η μητέρα, που στο μεταξύ είχε παρακολουθήσει πρόγραμμα αποτοξίνωσης, θεωρείται ακίνδυνη για το παιδί της και της δίδεται η επιμέλεια της Ελίζας. Αμέσως φάνηκε η διαφορά –σταμάτησε να πηγαίνει τακτικά στο σχολείο και έπαψε να είναι το γελαστό κοριτσάκι των προηγούμενων ετών. Κάτι δεν πήγαινε καλά, αλλά ούτε οι γονείς μου, ούτε κανείς άλλος μπορούσε να επέμβει, εφόσον ο δικαστής, με σύμφωνη γνώμη των κοινωνικών υπηρεσιών, είχε δώσει την επιμέλεια του παιδιού στη μητέρα.
Και τότε συμβαίνει το απροσδόκητο...
.jpg)
Ημέρα των Ευχαριστιών 1995, μεσάνυχτα:
Επιστρέφοντας από ένα γεύμα η μητέρα μου ακούει στο ραδιόφωνο του ταξί, ότι ένα κοριτσάκι δολοφονήθηκε στο Bronx. Προσεύχεται να μην είναι η Ελίζα. Κι όμως. Η εξάχρονη Eliza Izquierdo είχε κακοποιηθεί και δολοφονηθεί από τη μητέρα της και τον εραστή της. Η αγριάδα του εγκλήματος τάραξε ακόμα και τους κυνικούς κατοίκους της Νέας Υόρκης και έκανε το γύρο του κόσμου καταλήγοντας μέχρι και στο εξώφυλλο του περιοδικού Time.
Ο θάνατος της Ελίζας έφερε στην επιφάνεια με τον πιο δραματικό τρόπο, την ανεπάρκεια των υπηρεσιών παιδικής προστασίας. Η Ελίζα είχε προδοθεί από όλους όσους είχαν την ευθύνη να την προστατεύσουν. Οι κάτοικοι της Νέας Υόρκης υπέγραψαν ένα μανιφέστο: «Ποτέ Ξανά» και θεσπίστηκε νέα νομοθεσία «Ο Νόμος της Ελίζας» για να καθοριστούν οι ευθύνες του κράτους και των κοινωνικών υπηρεσιών. Για τους γονείς μου ήταν μια εξαιρετικά δύσκολη εποχή, αλλά όπως ένωσαν τις φωνές τους οι κάτοικοι της Νέας Υόρκης, έτσι και εκείνοι ήξεραν ότι κάτι έπρεπε να κάνουν.
Olga de Grèce
Γράφει η Μαρίνα Καρέλλα:
Μετά το θάνατο της Ελίζας, ο Μιχαήλ κι εγώ περάσαμε μια περίοδο αγανάκτησης, ματαίωσης και βαθιάς θλίψης. Ξέραμε ότι δεν ήταν πια στο χέρι μας να σώσουμε την Ελίζα, αλλά μας βασάνιζε αυτή η αίσθηση ανισχυρίας. Έπειτα από μια σκοτεινή περίοδο περισυλλογής, αποφασίσαμε ότι δεν μπορούσαμε να μείνουμε άπρακτοι: Κάτι έπρεπε να γίνει για να μην ξανασυμβεί ποτέ, αυτό που συνέβη στην Ελίζα.
Θέλαμε να τιμήσουμε τη μνήμη της μικρής Ελίζας και να προστατεύσουμε άλλα παιδιά από την ίδια μοίρα. Ξεκινήσαμε την προσπάθεια, μιλώντας σε όποιον ήθελε να ακούσει και αναζητώντας πληροφορίες. Μέσω μιας παλιάς φίλης, της Δάφνης Οικονόμου, γνωρίσαμε την Ελένη Αγάθωνος, Εμπειρογνώμονα Παιδικής Προστασίας, καθώς και την ψυχολόγο & συγγραφέα Μυρτώ Νίλσεν. Από εκείνη τη στιγμή, άναψε η σπίθα για την ίδρυση του Σωματείου Κατά της Κακοποίησης του Παιδιού ΕΛΙΖΑ.
Αμέσως συγκεντρώθηκε μια ομάδα στενών φίλων και ακολούθησε μια γόνιμη περίοδος ανταλλαγής απόψεων, μελέτης και προετοιμασίας, που διήρκησε μέχρι την επικύρωση του καταστατικού μας στις 18 Ιανουαρίου 2008. Το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο του ΕΛΙΖΑ εξελέγη στις 21 Ιανουαρίου 2008 και γρήγορα εξελίχθηκε σε μια δραστήρια ομάδα με έναν κοινό σκοπό.
Κατανοώντας ότι μας έλειπαν η πείρα και οι γνώσεις, συμβουλευθήκαμε διάφορους φορείς παιδικής προστασίας και καταλήξαμε στα Παιδικά Χωριά SOS Ελλάδος, προκειμένου να ιδρύσουμε από κοινού τον πρώτο ξενώνα θεραπείας και αποκατάστασης για κακοποιημένα και παραμελημένα παιδιά προσχολικής ηλικίας, στην Ελλάδα.
Ευοίωνη συγκυρία στα πρώτα βήματα της συνεργασίας μας, ήταν η δωρεά προς τα Παιδικά Χωριά SOS Ελλάδος, ενός κατάλληλου οικήματος στο Μαρούσι, από την κυρία Ελένη Παπακωνσταντίνου σε ανάμνηση των γονέων της.
Με πλήρη στελέχωση από κατάλληλα επιμορφωμένο προσωπικό, ο Ξενώνας SOS-ΕΛΙΖΑ άρχισε την λειτουργία του στις αρχές του 2009 και στις 18η Μαΐου 2009 μια ευτυχισμένη μέρα για όλους μας ο Ξενώνας γιόρτασε τα επίσημα εγκαίνιά του με αθρόα προσέλευση προσκεκλημένων και τέλεση αγιασμού από τον Μακαριότατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, Ιερώνυμο.
Χάρη στην ανέγερση ενός δεύτερου κτιρίου που εγκαινιάστηκε παρουσία της συζύγου του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας, κυρίας Μαίη Παπούλια, στις 12 Μαρτίου 2014, ο Ξενώνας SOS-ΕΛΙΖΑ είναι πλέον σε θέση να φιλοξενήσει ανά πάσα στιγμή 18 βρέφη, νήπια και μικρά παιδιά. Ο Ξενώνας αποτελεί ένα πρότυπο κέντρο παιδικής προστασίας. Μέχρι σήμερα 35 βρέφη, νήπια και μικρά παιδιά έχουν βρει προστασία, θεραπεία και αποκατάσταση στον Ξενώνα, ενώ 22 βρίσκονται ήδη σε ασφαλές οικογενειακό περιβάλλον.
Οι ευάλωτες οικογένειες με μικρά παιδιά, οι οποίες ζουν σε συνθήκες κοινωνικού αποκλεισμού μας απασχόλησαν έντονα. Έτσι το 2013 ξεκίνησε ένα συνεργατικό πρόγραμμα παροχής υπηρεσιών μεταξύ του Σωματείου μας και της ΜΚΟ «Ένα παιδί, ένας κόσμος». Στόχος του προγράμματος ΒΗΜΑ είναι η στήριξη νέων οικογενειών, που αντιμετωπίζουν προβλήματα όπως η φτώχεια και η έλλειψη κοινωνικής προστασίας, έτσι ώστε να αντλήσουν δύναμη ενάντια στην κοινωνική απομόνωση και τη διάσπαση της οικογένειας. Η προσοχή μας εστιάζεται ξανά στην πρώτη παιδική ηλικία, προκειμένου ο έγκαιρος εντοπισμός και η παρέμβαση στα προβλήματα της οικογένειας να δράσουν προληπτικά.
Πέρα από την προσεκτική προετοιμασία και λειτουργία των δύο βασικών μας έργων, το Διοικητικό Συμβούλιο ασχολήθηκε και με άλλα, εξίσου σημαντικά για εμάς ζητήματα.
Αναγνωρίζοντας πρωτίστως ότι το θέμα της κακοποίησης ανηλίκων συσκοτίζεται ακόμα από άγνοια και φόβο, το πρώτο μας ενημερωτικό φυλλάδιο ΣΗΜΕΡΑ! ΟΧΙ ΑΥΡΙΟ, ευγενική δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, κυκλοφόρησε ευρέως και μεταφράστηκε στα αγγλικά. Παράλληλα, ανταποκριθήκαμε σε επιλεγμένες ευκαιρίες για ομιλίες σε κοινό, αρθρογραφία σε εφημερίδες και περιοδικά και συνεντεύξεις στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση. Μέχρι σήμερα έχουν τυπωθεί και διανεμηθεί ήδη πάνω από 20.000 έντυπα, ενώ διατίθεται ψηφιακά μέσω του site μας.
Εκδώσαμε έναν οδηγό για νέους γονείς, με τίτλο «Γονιός δεν γεννιέσαι. Γίνεσαι». Ο οδηγός είναι έργο της διακεκριμένης παιδιάτρου και συνεργάτιδάς μας, Δρ. Ελένης Βαλάσση-Αδάμ και περιλαμβάνει πρακτικές συμβουλές για την καλύτερη φροντίδα και ανατροφή των παιδιών. 15.000 έντυπα έχουν ήδη τυπωθεί και διανεμηθεί, ενώ και ο αυτός οδηγός προσφέρεται ψηφιακά μέσω του site μας.
Εστιάσαμε ακόμη στο «Σύνδρομο ταρακουνήματος των βρεφών» (Shaken baby syndrome). Το φαινόμενο αυτό αφορά βρέφη και νήπια ως 4 ετών και για πρώτη φορά παρουσιάστηκε σε τέτοιο εκτεταμένο βαθμό στην Ελλάδα. Στόχος του προγράμματος μας ήταν η ενημέρωση σχετικά με τις σοβαρές συνέπειες ενός απότομου «δυνατού τραντάγματος» του παιδιού, που είναι δυνατόν να προκαλέσει προσωρινή ή μόνιμη εγκεφαλική βλάβη. Η συγκεκριμένη προσέγγιση, στηρίζεται στη συνεργασία μας με ομάδα ερευνητών από το Νοσοκομείο Παίδων στο Westmead στο Sydney της Αυστραλίας-, η οποία δημιούργησε ένα εκπαιδευτικό πακέτο για χρήση από επαγγελματίες και γονείς. Το υλικό μεταφρασμένο στα Ελληνικά διανέμεται ήδη σε μαιευτήρια και κλινικές και έχει αποδειχτεί ότι μειώνει σημαντικά τη συχνότητα του συνδρόμου.
Επιπλέον, η εκστρατεία ενημέρωσης μέσω των ΜΜΕ με στόχο την πρόληψη της παιδικής κακοποίησης, συνεχίζεται ανελλιπώς έως σήμερα, με τακτική προβολή των δυο τηλεοπτικών μας σποτ «Το παιχνίδι δεν είναι πάντα παιχνίδι» και «Πόσο θα περιμένεις μέχρι να κάνεις κάτι;» καθώς και των έντυπων καταχωρήσεών μας.
Η ανταπόκριση που βρίσκουμε στην προσπάθειά μας, είναι εντυπωσιακή. Παλαιοί και καινούργιοι φίλοι στέκονται στο πλευρό μας, προσφέροντας πολύτιμη εργασία και χρόνο, ενώ σημαντικοί δωρητές στηρίζουν τα βήματά μας. Πιστεύουμε ότι με ζωντάνια και συνεργατικό πνεύμα, θα μπορέσουμε να αλλάξουμε τη ζωή παιδιών που είναι θύματα βίας, και να συμβάλλουμε στην πρόληψη του φαινομένου της κακοποίησης παιδιών στην Ελλάδα.
Μαρίνα Καρέλλα, Μάρτιος 2015
Οι στόχοι του Ελίζα είναι :
- Εφαρμογή της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού στο σχεδιασμό και την υλοποίηση κάθε προγράμματος του Συλλόγου ΕΛΙΖΑ που αφορά παιδιά που έχουν υποστεί βία ή που είναι σε αυξημένο κίνδυνο παραβίασης βασικών τους δικαιωμάτων.
- Πρόληψη της παραμέλησης και κακοποίησης παιδιών.
- Στήριξη των γονιών που συχνά γίνονται βίαιοι χωρίς να το θέλουν και αποζητούν ένα χέρι πραγματικής βοήθειας.
- Ενημέρωση του κοινού για το φαινόμενο της κακοποίησης και παραμέλησης των παιδιών στην Ελλάδα και επιμόρφωση επαγγελματιών σχετικά με τα πλέον σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα που αφορούν την παιδική προστασία και τις διεθνείς και ευρωπαϊκές συμβάσεις που δεσμεύουν κάθε χώρα για την εφαρμογή των επιταγών τους.
Είσαι μάρτυρας ή θύμα παιδικής κακοποίησης; Σπάσε τη σιωπή
Πολλές φορές λέμε ότι η σιωπή είναι χρυσός. Όχι όμως σε αυτή την περίπτωση. Δεν μπορούμε να κλείνουμε τα μάτια και τα αυτιά μας σε εγκληματικές πράξεις. Τα παιδιά έρχονται στον κόσμο για να τον κάνουν καλύτερο, με το γέλιο τους, τα όνειρά τους και την αστείρευτη ζωντάνια τους. Εμείς με τη σειρά μας είμαστε υπεύθυνοι να τα προστατεύουμε και να τους δίνουμε χώρο να ανθίσουν και να μεγαλουργήσουν.
Εμείς, οι μεγάλοι, γνωρίζουμε το σωστό από το λάθος. Εμείς είμαστε οι δυνατοί αλλά έχουμε την υποχρέωση να χρησιμοποιούμε αυτή τη δύναμη σωστά, προς όφελος και όχι εις βάρος των παιδιών! Πρέπει να καταγγέλλουμε γεγονότα που έχουν πέσει στην αντίληψη μας και να μη γυρνάμε το κεφάλι. Να ενημερωθούμε σωστά για την κακοποίηση και να ενημερώσουμε με τη σειρά μας και τους οικείους μας. Όλοι μαζί μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο και να τον κάνουμε πιο όμορφο και πιο ασφαλή για όλα τα παιδιά.
“Πόσες φορές μπορεί ένας άνθρωπος να γυρίσει το κεφάλι του και να προσποιηθεί ότι απλά δεν είδε;”
“Blowing in the Wind” από τον Bob Dylan
Επικοινωνήστε με την ΕΛΙΖΑ στο: 210 3231704
info@eliza.org.gr
infokids.gr
