Ζωή στο «κουφάρι» του πρώην εργοστασίου ΑΓΝΟ στη Σταυρούπολη Θεσσαλονίκης προτίθεται να δώσει ο δήμος Παύλου Μελά, αξιοποιώντας την υπάρχουσα μελέτη των αρχιτεκτόνων Πρόδρομου Νικηφορίδη, Μπερνάρ Κουόμο και Παρασκευής Ταράνη.
Μάλιστα, έχει ήδη έρθει σε συνεννόηση με τον ιδιοκτήτη των 15 στρεμμάτων του ανενεργού εδώ και χρόνια θύλακα γης και πλέον το θέμα θα περάσει μέσα στο Δεκέμβριο από το δημοτικό συμβούλιο.
Η παρουσίαση της μελέτης επρόκειτο να γίνει πριν από δυο εβδομάδες, όμως οι καταλήψεις στους ΟΤΑ δεν το επέτρεψαν. Ο δήμαρχος Παύλου Μελά, Διαμαντής Παπαδόπουλος, επισήμανε ότι «θέλουμε να αξιοποιηθεί ο χώρος και το «κουφάρι» να μπει στη ζωή της πόλης. Το θέμα είναι να γίνει αυτό μέσα από μια δημιουργική διαδικασία κι όχι μέσα από αντιπαλότητες και καβγάδες. Πρόθεση αξιοποίησης από την πλευρά μας υπάρχει και μέσα στο Δεκέμβριο θα φέρουμε το θέμα στο δημοτικό συμβούλιο, ώστε να γίνει παρουσίαση και συζήτηση τόσο για το σχέδιο αξιοποίησης, όσο και για τη μελέτη. Σε περίπτωση που όλα κυλήσουν θετικά, θα περάσουμε στην εναρμόνιση του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου με το Διάταγμα Ρυμοτομίας».
Υπάρχει ήδη η πρόθεση του ιδιοκτήτη να αξιοποιήσει το χώρο στη βάση της πρότυπης πιλοτικής μελέτης και να επενδύσει στο ακίνητο, ενώ τόσο από το ΓΠΣ του 1986 και του 2002 προβλέπονται για την έκταση «κεντρικές λειτουργίες πόλης», ενώ απαιτείται εναρμόνισή του με το Διάταγμα Ρυμοτομίας, ενέργεια την οποία πρέπει να κάνει ο δήμος.
Η μελέτη είναι ήδη στις τεχνικές υπηρεσίες του δήμου, ενώ έχει γίνει και μια παρουσίαση στη δημοτική ομάδα της πλειοψηφίας, όπου θεωρήθηκε ως συμφέρουσα λύση τόσο για τον ιδιοκτήτη, όσο και για το δήμο.
Εξάλλου, όπως τονίζει ο κ. Νικηφορίδης, «το να παραμένει έτσι ο χώρος δε συμφέρει κανέναν. Είναι ένας ανενεργός θύλακας γης, με όλα τα προβλήματα εγκατάλειψης και παρακμής, παρότι είναι πολύτιμος για όλους και καταλαμβάνει έκταση περίπου 15 στρεμμάτων. Μακάρι να υλοποιηθεί η μελέτη, διότι σ' αυτήν περιλαμβάνεται και κατασκευή που όμοιά της δεν υπάρχει στα Βαλκάνια».
Το συνολικό σχέδιο βασίζεται στη δημιουργία μιας αστικής πλατείας, στην οποία θα έχουν πρόσβαση όλοι οι πολίτες.
Η μελέτη
Στη μελέτη προβλέπονται κτίρια υψηλής ποιότητας, εμπορικά κέντρα, πράσινες ζώνες, κήποι και ανοιχτοί προσβάσιμοι χώροι για όλους τους πολίτες, ένα πρότυπο οικοδομικό τετράγωνο με ενεργειακή αυτονομία και διαχείριση των απορριμμάτων.
Στόχος είναι ο χώρος να αποτελέσει «πόλο κεντρικότητας με υπερτοπική εμβέλεια». Μάλιστα, το σύνολο των παρεμβάσεων είναι δυνατό να ολοκληρωθεί μέσα σε τρία χρόνια.
Το εργοστάσιο της ΑΓΝΟ εγκαταστάθηκε στη Σταυρούπολη στις αρχές της δεκαετίας του 1950 και αναπτύχθηκε, ολοκληρώνοντας το σύνολο των εγκαταστάσεών του μέχρι το 1960. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 ξεκίνησε η μετεγκατάσταση της επιχείρησης στο Λαγκαδά. Ο πρώην δήμος Σταυρούπολης ξεκίνησε μία μελέτη σκοπιμότητας για την περιοχή, η οποία δεν ολοκληρώθηκε. Στα τέλη της δεκαετίας του 1990 εκπονήθηκε μελέτη αξιοποίησης του οικοπέδου, στο πλαίσιο της Κοινοτικής Πρωτοβουλίας URBAN. Από το 2004 η έκταση ανήκει στην εταιρία «Δομοτεχνική».
Η μη αξιοποίηση του χώρου προκαλεί, σύμφωνα με τους μελετητές, διάρρηξη του αστικού ιστού και λειτουργεί πλέον ως στοιχείο αποδιάρθρωσης. Η έλλειψη συνοχής του αστικού ιστού, άλλωστε, είναι από τα κυριότερα προβλήματα του συνόλου των δυτικών συνοικιών.
Οι αρχιτέκτονες τονίζουν ότι υπάρχει ανάγκη δημόσιων χώρων και χώρων κοινωνικοποίησης ικανών να συστήσουν τα κέντρα που λείπουν (τόπων ενεργών, προσπελάσιμων, πολυλειτουργικών). Ως παράδειγμα φέρνουν την επανάχρηση του συγκροτήματος της Μονής Λαζαριστών (όχι τυχαία, καθώς συνδέεται με τη «Δομοτεχνική»). Υπογραμμίζουν, δε, ότι στη Σταυρούπολη υπάρχει δυναμικό διαθέσιμων τόπων που μπορούν να αποτελέσουν πράσινες «αναπνοές» του αστικού ιστού, αλλά και χώροι κεντρικότητας (στρατόπεδο Παύλου Μελά, κοίτη Δενδροποτάμου, ισραηλιτικό νεκροταφείο, περιοχή καλυμμένης κοίτης Δενδροποτάμου).
Μακέτα συνολική για την αξιοποίηση των 15 στρ. του πρώην εργοστασίου ΑΓΝΟ
Οι προτάσεις
Στόχος της πρότασης (δεδομένου ότι δεν είναι χαρακτηρισμένος χώρος πρασίνου) είναι να δημιουργηθεί μια αστική πλατεία.
«Η πρόταση ανάπλασης επιχειρεί να μετατρέψει έναν χρόνιο αστικό θύλακα αποκλεισμού σε συγκριτικό πλεονέκτημα. Στρατηγική πρόθεση είναι η δημιουργία μιας πρότυπης αστικής νησίδας που ο σχεδιασμός της αξιοποιεί και αναδεικνύει την αναπτυξιακή, πολεοδομική, αρχιτεκτονική και περιβαλλοντική διάσταση της επέμβασης... Το οικοδομικό τετράγωνο σχεδιάζεται έτσι ώστε ο πράσινος δημόσιος χώρος να υπερτερεί και να ''πολλαπλασιάζεται'' μέσω αρχιτεκτονικών επιλύσεων, δημιουργώντας μια σύγχρονη οικοδομική νησίδα», τονίζεται στη μελέτη.
Τέσσερις είναι οι πυλώνες ανάπλασης:
1. Πολυλειτουργικότητα: εγκατάσταση εμπορικών χρήσεων, χρήσεων αναψυχής, κατοικίας και υπηρεσιών.
2. Κεντρικότητα: τόσο με τις επιλεγμένες χρήσεις όσο και με τη δημιουργία μιας ανοιχτής κεντρικής αγοράς και πλατείας.
3. Ομοιογένεια: δημιουργία ενός οικοδομικού συνόλου με ισχυρή αρχιτεκτονική ταυτότητα και εικόνα.
4. Πολεοδομική συνοχή: διατήρηση της τριγωνικής μορφής του οικοδομικού τετραγώνου, άνοιγμά του και διαμόρφωση ενός μεγάλου δημόσιου χώρου στο εσωτερικό του κ.ά.
Προτείνεται, ουσιαστικά, μια πρότυπη οικοδομική νησίδα, όπου ανοιχτός χώρος και χτισμένος συνυπάρχουν, ενώ ο δημόσιος χώρος λειτουργεί ως συνδετήριος αστικού και φυσικού.
«Νέες υλικότητες και νέες οπτικές επαναπροσδιορίζουν παγιωμένες αντιθέσεις και επαναφέρουν στην πόλη τις ''ξεχασμένες'' ποιότητες του φυσικού περιβάλλοντος (φως, σκιές, αισθήσεις, εναλλαγή εποχών). Ο σχεδιασμός της οικοδομικής νησίδας περιλαμβάνει θέματα διαμόρφωσης του δημόσιου χώρου (με τη δημιουργία μικροκλίματος, εξοικονόμηση νερού και ενέργειας στον τρόπο διαχείρισής του), θέματα ενεργειακής αυτονομίας του οικοδομικού τετραγώνου (μέσω του σχεδιασμού των κατοικιών και όλων των κτιρίων του συγκροτήματος και υιοθέτηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας), καθώς και πρότυπο σύστημα διαχείρισης και συλλογής αστικών απορριμμάτων», τονίζουν οι επιστήμονες.
Στο δημόσιο και κοινόχρηστο χώρο προβλέπεται πράσινος περίπατος, εσωτερικός κήπος, ιδιωτικοί κήποι στα δώματα των κατοικιών κ.λπ. Το κτίριο κατοικιών και τους χώρους πρασίνου και αναψυχής πλαισιώνουν στην πρόταση καταστήματα, μικρό multiplex κινηματογράφων, υπόγειο πάρκινγκ και άλλες εξυπηρετήσεις.
Πηγή: thesout.gr
