Σάββατο 9 Μαΐου 2015

Το bullying δεν ξεχωρίζει «καλά» και «κακά» σχολεία

Το προφίλ του θύτη και του θύματος στον σχολικό εκφοβισμό και τι πρέπει να κάνουν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί


Όλα ξεκινούν από την οικογένεια και δη τους γονείς. Ο λόγος για τα ψυχολογικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν πολλά παιδιά και τον σχολικό εκφοβισμό. Μελέτες δείχνουν ότι τόσο οι θύτες όσο και τα θύματα έχουν προβλήματα επικοινωνίας με το οικογενειακό περιβάλλον τους. Οι θύτες έχουν αυταρχικούς γονείς· τα θύματα δυσκολία στην επικοινωνία με τους γονείς τους.

Μελέτη του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ) του 2010 δείχνει ότι το 8,5% των μαθητών βιώνει εκφοβισμό δύο ως τρεις φορές τον μήνα. Ο εκφοβισμός αφορά κυρίως λεκτικά πειράγματα ή σεξουαλικού περιεχομένου, διάδοση φημών, ενοχλήσεις μέσω Διαδικτύου και κινητού τηλεφώνου.

Το ένα στα τέσσερα αγόρια (24%) «ήρθε στα χέρια» τουλάχιστον τρεις φορές τον χρόνο. Στα κορίτσια το αντίστοιχο ποσοστό είναι 8,3%. Περίπου ο ένας στους τρεις αναφέρει ότι ο εκφοβισμός έγινε από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Σύμφωνα με την κλινική ψυχολόγο - ψυχοθεραπεύτρια στην Ψυχιατρική Κλινική του Αιγινητείου κυρία Ιλια Θεοτοκά, στους θύτες, ως επί το πλείστον, δεν αρέσει το σχολείο, έχουν πολλές απουσίες και αυταρχικούς γονείς· τα δε θύματα έχουν μειωμένη κοινωνικότητα και δύσκολη επικοινωνία με τους γονείς τους.

Υψηλά ποσοστά κακόβουλων πράξεων και εκφοβισμού μεταξύ των μαθητών υπάρχουν και στα λεγόμενα «καλά σχολεία», τα οποία έχουν «κερδίσει» αυτόν τον τίτλο από το συνδυασμό υψηλών διδάκτρων και παροχής ενός πιο εμπλουτισμένου, έναντι των δημοσίων, εκπαιδευτικού προγράμματος. «Καλό σχολείο» όμως δεν σημαίνει μόνο παροχή εγκυκλοπαιδικής μόρφωσης στα παιδιά αλλά και εφαρμογή κανόνων και ελέγχων για την προστασία τους. Και των μεν και των δε, αφού στην ουσία και οι κατηγορίες παιδιών θύματα είναι.

Αυτό που διαπιστώνεται από μελέτες είναι ότι και τα «καλά» και «ακριβά» σχολεία υστερούν σε αυτόν τον τομέα. «Οι συμπεριφορές αυτές δεν αντιμετωπίζονται με τον σωστό τρόπο, αγνοούνται ή και καλύπτονται για διάφορους λόγους. Ένας από αυτούς είναι η ελλιπής εκπαίδευση στο θέμα αυτό των εκπαιδευτικών» σχολιάζει η κυρία Θεοτοκά και προσθέτει: «Χωρίς την υποστήριξη των καθηγητών ο σχολικός εκφοβισμός δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί».

Ο σχολικός εκφοβισμός επηρεάζει έντονα τα παιδιά-θύματα. Νιώθουν άσχημα και μπορεί να οδηγηθούν σε κατάθλιψη, φοβική ή αγχώδη διαταραχή, απώλεια ενδιαφέροντος για το σχολείο, επιθετική συμπεριφορά προς τους άλλους ή τον εαυτό τους.

Συζήτηση για το αρνητικό φαινόμενο που αγγίζει, όπως ειπώθηκε, όλα τα σχολεία διοργανώνει το Επιστημονικό Σωματείο «Δράση για την Ψυχική Υγεία» την Παρασκευή 8 Μαΐου, στις 19.00, στο Σπυροπούλειο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Φιλοθέης - Ψυχικού (Αγ. Σοφίας 1 και Ολυμπιονικών).

ΟΔΗΓΙΕΣ


ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ
  • Ανάπτυξη κοινωνικότητας του παιδιού (όταν έχεις φίλους, έχεις καλύτερη εικόνα για τον εαυτό σου).
  • Ενθαρρύνετε το παιδί να έχει ενδιαφέροντα και χόμπι και εκτός του σχολείου. Βοηθήστε το να βρει τομείς δραστηριότητας ή παρέες όπου νιώθει αποδεκτό και ασφαλές.
  • Τόνωση της προσωπικότητας και του αυτοσεβασμού.
  • Ανάπτυξη δεξιοτήτων αύξησης της εμπιστοσύνης στον εαυτό του (να κοιτάζουν τον άλλον στα μάτια και να μιλάνε δυνατά, όταν χρειάζεται).
  • Ανάπτυξη δεξιοτήτων υπεράσπισης του εαυτού, έκφρασης της προσωπικής γνώμης, διαχείρισης δύσκολων καταστάσεων.
  • Ανάπτυξη δεξιοτήτων ως προς τα θέματα φιλίας (συζητήστε μαζί του τι κάνει κάποιον καλό φίλο, τι νομίζει το ίδιο το παιδί πάνω σε αυτό το θέμα). Τονίστε ότι οι φίλοι θα πρέπει να τον σέβονται και να τον εκτιμούν και κανείς δεν έχει το δικαίωμα να του φέρεται άσχημα.
  • Ενθάρρυνση να υποστηρίζει το ένα παιδί το άλλο.

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ 
  • Κάντε συζήτηση ανοιχτά μέσα στην τάξη ή σε εκδηλώσεις που συμμετέχουν τα παιδιά. Η συζήτηση αυτή θα πρέπει να περιλαμβάνει υγιείς τρόπους αντιμετώπισης του θυμού.
  • Δείξτε την αξία της συνεργασίας, της φιλίας, της θετικής επικοινωνίας.
  • Βάλτε τα παιδιά να περιγράψουν ένα περιστατικό και μιλήστε με όλους τους μαθητές γι’ αυτό.
  • Επιβραβεύστε το παιδί που συμμετείχε στην κουβέντα και αποκάλυψε σημαντικά πράγματα.
  • Αναδείξτε στο παιδί τη σημασία που έχει η επικοινωνία με τον δάσκαλο και εξηγήστε τη διαφορά του «μαρτυρώ» από το «ζητώ» βοήθεια.
  • Δίνετε ξεκάθαρους κανόνες για το τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται.
  • Οργανώστε δραστηριότητες ομαδικής δουλειάς (ανάπτυξη στενότερων σχέσεων, συμμετοχή και των παιδιών που είναι λιγότερο δημοφιλή).
  • Συχνή χρήση του δημόσιου επαίνου.
  • Αύξηση της επίβλεψης στα διαλείμματα.
tovima.gr